Stemmen van je ukelele

Heey ukelele fan! Je hebt een ukelele aangeschaft en je wilt er gauw mee aan de slag. En nu je hem hebt, moet hij eerst gestemd worden. Maar hoe kun je je ukelele stemmen?

Sowieso ben ik ook eigenlijk benieuwd naar welke ukelele jij hebt gekozen voor jezelf. Ik vind het altijd leuk om een foto van je uke te zien. Zou je die hieronder met me willen delen? Voor welke maat ben je gegaan? Sopraan, concert of tenor? Of misschien toch bariton? Ik ben wel heel erg benieuwd! Hoe meer enthousiastelingen, hoe meer vreugd!

Maar goed, je ukelele. Je wilt erop spelen, maar je merkt dat de snaren niet goed klinken. Maar hoe zouden ze überhaupt moeten klinken? Om je ukelele te stemmen kun je verschillende methodes gebruiken.

Stemapparaatje voor je ukelele

Het handigst is om een stemapparaatje te gebruiken om je ukelele te stemmen (zie ook de video onderaan dit artikel). Dat zijn kleine apparaatjes die reageren op de trillingen van de snaren. Heb je al eens gemerkt, dat als je een snaar aanslaat, dat deze begint te trillen? Die trilling geeft een bepaald geluid weer en dat wordt door de klankkast uitversterkt, waardoor je de toon goed kunt horen. Op die manier kun je met je ukelele dus geluid maken. Nu is het zo dat de snaren allemaal hun eigen toon hebben, die het stemapparaatje kan controleren. Eerst even iets over de snaren.

snaren van de ukelele: G – C – E – A

De ukelele heeft vier snaren die elk hun eigen toon hebben. Als je de ukelele wilt gaan spelen en je houdt hem tegen je buik aan, waarbij de hals naar links wijst, dan houd je de ukelele goed vast. Althans als je rechtshandig bent wel. Ben je linkshandig, dan houd je de ukelele precies andersom vast. Je kijkt nu van boven op de snaren. De bovenste, eerste snaar is de G snaar. De tweede snaar heet C, de derde snaar E en de vierde snaar noemen we A.

Nu weet je de namen van de snaren wel, maar hoe stem je dan?

Okee, focus je op de eerste snaar, de G snaar. Het stemapparaatje knijp je vast op de kop van de ukelele (zie foto). En als je geen knijp-stemapparaatje hebt, leg dan het apparaatje op de tafel of bank voor je neer. Zet hem aan, en zorg dat je goed op het schermpje kunt kijken. Sla de eerste (G) snaar aan en kijk wat er gebeurt op het schermpje. Er zal een letter verschijnen en je zult een pijltje zien. Het doel is dat je zodanig aan de stemknop van de G snaar draait, dat het schermpje op de letter G komt te staan.

• 

• 

• 

• 

• 

Om de juiste stemknop te vinden, volg je de snaar helemaal naar de kop van de ukelele om te zien aan welke stemknop de snaar zit. Aan deze stemknop kun je draaien. Als je de ene kant op draait, zul je merken dat de toon hoger wordt en als je de andere kant op draait, zul je merken dat de toon van je G snaar steeds lager wordt.

Nu draai je net zo lang, totdat het pijltje precies in het midden komt te staan. Als het pijltje aan de linkerkant staat, betekent dat dat de snaar te laag is dan hij zou moeten zijn. Dan draai je net zolang aan de stemknop totdat het pijltje in het midden van de ‘G’ staat. Let op dat er geen G# staat. Als je dit in het schermpje ziet staan, is de snaar te hoog en moet je de stemknop dus weer lager draaien. Net zolang totdat het pijltje bij de G in het midden staat. Meestal wordt het scherm dan ook groen (bekijk hiervoor ook de video).

Je herhaalt het proces voor de andere 3 snaren, totdat ze alle vier goed gestemd zijn.

Stemmen op gehoor

Als je geen stemapparaatje hebt, kun je ook stemmen op gehoor. In mijn filmpje hoor je de juiste, gestemde tonen van de afzonderlijke snaren. Beluister die en sla dezelfde snaar van je ukelele aan. Luister goed of jouw snaar te hoog of te laag gestemd staat. Draai net zolang aan de stemknop (omhoog of omlaag) totdat de snaren ongeveer hetzelfde klinken.

Nieuwe snaren

Als je nieuwe snaren hebt, dan kan het zijn dat het stemapparaatje helemaal niks of een andere letter aangeeft. Luister naar hoe de toon klinkt. Als je ukelele nieuw is, is de snaar (/snaren) vaak veel te zwak bespannen en zal deze dus heel laag klinken. Dat doen ze in de winkel om je ukelele en de snaren zo nieuw mogelijk te houden. De bespanning van de snaren gebeurt vaak bij jou pas.

Als je de snaar aanslaat, kijk dan op het stemapparaatje welke letter erbij staat. Weet dat alle letters (die op het stemapparaatje verschijnen als je de G snaar aanslaat) van ‘voor de G’ (A,B,C,D,E en F) dus te laag zijn en dat je dus flink de stemknop van de snaar aan moet draaien, net zolang totdat je in de buurt van de G komt. Dan kun je het laatste stuk fijnstemmen, zodat je snaar goed gaat klinken.

Als je ukelele net nieuw is, moeten de snaren eerst een poos op rek komen te staan. Dat betekent dat de snaren –nadat je ze gestemd hebt- weer snel ontstemmen en vals klinken. Dit is een redelijk normaal proces. De snaar moet eerst helemaal strak komen te staan en daar gaat vaak een flinke periode overheen. Het is heel normaal dat als je je ukelele maar eens per week stemt, dat deze nog een paar weken vals kan klinken. Wil je dat deze periode korter duurt, dan doe je er slim aan om de ukelele een paar keer per dag te stemmen. Je kunt de snaar ook handmatig oprekken, zodat deze eerder in tune blijft.

Je ukelele is van hout gemaakt en hout werkt.

Overigens is het wel zo, dat je ukelele van hout gemaakt is en dat het daardoor nodig is om te moeten blijven stemmen. Hout werkt, waardoor je snaren (door invloeden van het weer en luchtvochtigheid) wat langer of korter worden. Daardoor zul je altijd je ukelele moeten stemmen. Maar er is wel een verschil tussen stemmen van snaren die al een poosje bespeeld zijn en het stemmen van snaren die nieuw zijn. Als je snaren al een poosje bespeeld zijn, dan ben je sneller klaar met stemmen en blijft de ukelele ook tijdens het spelen goed gestemd.

Ik hoop dat ik je met dit artikel wat heb kunnen helpen wat betreft het stemmen van je ukelele. In het filmpje wordt het stemmen verder toegelicht en kun je nog eens zien en horen wat ik precies bedoel. Veel succes met stemmen, enne.. als je nog een foto hebt van jou en je ukelele, zie ik die nog graag!

groetjes, Evelyn

Ukelele Workshops en (Online) Ukelele Lessen